Nieuw rapport biedt inzicht in personeelstekorten jeugdzorg
De personeelstekorten in de jeugdzorg groeien en vormen een steeds grotere bedreiging voor de continuïteit en beschikbaarheid van zorg. In een verkennend onderzoek geeft de Jeugdautoriteit (JA) meer inzicht in de aard, omvang en gevolgen van deze tekorten. Daarvoor heeft de JA onder andere een enquête uitgezet, waarin 524 jeugdzorgaanbieders aangeven hoe zij omgaan met (en aanlopen tegen) personeelstekorten.
De vraag naar jeugdzorg is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Inmiddels maakt één op de zeven jeugdigen gebruik van jeugdzorg. Tegelijkertijd blijft het aanbod van jeugdprofessionals achter en is er sprake van een oplopend tekort aan personeel. Verwacht wordt dat dit tekort de komende tien jaar kan vervijfvoudigen. Ondertussen vindt bijna 40 procent van de jeugdzorgmedewerkers de werkdruk in de sector (veel) te hoog. Ook het ziekteverzuim is fors, met een gemiddelde van 7,2 procent in 2024. De vicieuze cirkel van werkdruk, ziekteverzuim en personeelsverloop zet de stabiliteit van teams verder onder druk.
Enquête
Uit de enquête van de JA onder jeugdzorgaanbieders blijkt dat 45 procent van hen personeelstekorten ervaart. Bij grotere organisaties is dit percentage hoger. Van de aanbieders met meer dan 75 fte personeel rapporteert 80 procent tekorten. De belangrijkste oorzaken zijn de groeiende zorgvraag en het lastig kunnen aantrekken van geschikt personeel.
De gevolgen zijn ingrijpend. Respondenten noemen onder meer het niet kunnen leveren van zorg waar vraag naar is, druk op de kwaliteit van zorg en financiële knelpunten door de inzet van personeel niet in loondienst (PNIL). De inzet van zzp’ers en uitzendkrachten is voor veel aanbieders een noodzakelijke maar kostbare oplossing. Tegelijkertijd maakt nieuwe wetgeving het lastiger om zzp’ers flexibel in te zetten.
Vissen in dezelfde vijver
Hoewel een goed arbeidsmarktbeleid jeugdzorgaanbieders kan helpen in de strijd tegen personeelstekorten, is dit voor de sector als geheel geen oplossing. Uit de enquête blijkt dat veel nieuwe medewerkers van andere jeugdzorgorganisaties komen en vertrekkende medewerkers meestal naar andere aanbieders gaan. Jeugdzorgaanbieders vissen grotendeels in dezelfde vijver naar personeel. De enige echte oplossing voor personeelstekorten lijkt te liggen in het terugdringen van de grote vraag naar jeugdzorg.